W polskim systemie karnym nie wszystkie przestępstwa są ścigane przez organy państwa. Prawo karne wymaga w odniesieniu do części przestępstw inicjatywy poszkodowanego. Są to przestępstwa ścigane na podstawie prywatnego aktu oskarżenia. Poniżej wyjaśnimy jakie to przestępstwa oraz w jaki sposób wnieść skutecznie prywatny akt oskarżenia.
Jakie przestępstwa objęte są prywatnym aktem oskarżenia?
Prywatny akt oskarżenia będzie musiał być wniesiony w odniesieniu do takich przestępstw jak m.in.: zniesławienie, naruszenie nietykalności cielesnej czy zniewaga.
Ile mamy czasu na wniesienie prywatnego aktu oskarżenia?
Prywatny akt oskarżenia powinien być wniesiony w odpowiednim czasie. Co do zasady musi to nastąpić w ciągu roku od wykrycia danych sprawcy przestępstwa. Niemniej jednak nie może to nastąpić później niż w ciągu 3 lat od dnia popełnienia czynu zabronionego. Po tym czasie nie jest możliwe prowadzenie sprawy karnej przeciwko sprawcy.
W jakiej formie składamy prywatny akt oskarżenia?
Prywatny akt oskarżenia może być złożony zarówno w formie ustnej, jak i pisemnej.
Do kogo kierujemy prywatny akt oskarżenia?
Prywatny akt oskarżenia składamy według naszego wyboru – na policji bądź w sądzie. W przypadku złożenia na policji prywatnego aktu oskarżenia, policja zobowiązana jest do skierowania pisma/protokołu z przyjęcia ustnego aktu oskarżenia do właściwego sądu.
Co powinien zawierać prywatny akt oskarżenia?
Przepisy nie przewidują zbyt wielu formalności w zakresie prywatnego aktu oskarżenia. Jedynie co powinien on zawierać to m. in. wskazanie danych sprawcy, opisanie zarzuconego mu czynu oraz przedstawienie dowodów.
Jaka jest właściwość sądu?
Zasadą jest, że prywatny akt oskarżenia powinien być skierowany do sądu, w obrębie którego przestępstwo zostało popełnione. Wyjątki od tej zasady określają przepisy, zgodnie z którymi w przypadku właściwości kilku sądów decyduje pierwszeństwo wszczęcia postępowania przygotowawczego bądź miejsce ujawnienia przestępstwa, ujęcia sprawcy bądź miejsce jego zamieszkania.
Podsumowanie
W przypadkach szczególnych przestępstw o mniejszym ciężarze gatunkowym wprowadzono tryb prywatnoskargowy. Oznacza to, że organy ścigania nie prowadzą postępowania przygotowawczego i nie kierują aktu oskarżenia do sądu. Akt oskarżenia może zostać sporządzony przez samego pokrzywdzonego. Z pewnością radca prawny z Warszawy będzie Państwu w stanie doradzić jak prawidłowo sporządzić prywatny akt oskarżenia. Sam akt oskarżenia nie jest pismem zbyt sformalizowanym. Co więcej, może być wniesiony także w formie ustnej. Gdy nie wiemy, gdzie złożyć prywatny akt oskarżenia, zawsze możemy go złożyć w najbliższym komisariacie policji, następnie zaś zostanie on wysłany do właściwego sądu. Ważne jest jednak, aby prywatny akt oskarżenia został wniesiony przez upływem terminu przedawnienia.
