Maksymilian Paczyński, uczeń z Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Iłży znalazł się w finale Programu Intel AI for Youth. Stworzył sztuczną inteligencję, która może uratować życie uczestników ruchu drogowego. "Zmęczenie plagą dzisiejszego świata - detekcja oraz analiza y użytkownika" - tak brzmi pełna nazwa nagrodzonego projektu licealisty.
Ten rok był wyjątkowy, ze względu na pandemię, większość nauki odbywała się zdalnie. Czy dla Ciebie to było trudniejsze?
Maksymilian Paczyński: Nie, nie było trudniej. Najważniejsze to właściwa organizacja czasu pracy.
Rodzice nie narzekali, że godzinami siedzisz przed komputerem?
Na początku tak, ale wytłumaczyłem im, że to nie są jakieś gry, rozrywka, ale nauka i praca.
Spodziewałeś się takiego sukcesu?
Wierzyłem w siebie. Jeśli nie ma się tej wiary, to polegnie się juz na samym początku projektu. Byłem przekonany, że problem społeczny, którym się zajmuje - wypadki drogowe, do jakich dochodzi, gdy zmęczony kierowca zaśnie w trakcie jazdy - jest ważny i wymaga rozwiązania. Z danych wynika, że taki powód wypadków jest częsty, np. w USA co trzeci wypadek jest właśnie wynikiem tego, że kierowcy zasypiają prowadząc auta. Wypadki, bywa, że kończą się tragicznie - uszkodzeniami ciała, śmiercią kierowców i innych uczestników ruchu drogowego. Stąd mój projekt to detektor zmęczenia, który dzięki analizie danych ma na celu rozpoznanie tego, czy użytkownik zasnął.
Sztuczna inteligencja - z jednej strony brzmi fascynująco, z drugiej od razu pojawiają się jakieś złowrogie obrazy z filmów s-f, gdy komputery przejmują władzę nad światem. Spróbujesz jakoś prosto wytłumaczyć co to jest?
Sztuczna inteligencja (artificial intelligence, AI) to systemy lub maszyny, które naśladują ludzką inteligencję w celu wykonywania zadań i mogą sukcesywnie usprawniać swoje działanie w oparciu o zbierane informacje. AI przyjmuje różne formy i w zasadzie każdy z nas ma w taki czy inny sposób do czynienia z nią. Jest w telefonie komórkowym, gdzie jest w aparacie np. funkcja rozpoznawania twarzy, czy tłumacz google działa w oparciu o nią. W moim projekcie sztuczna inteligencja analizowała bazy danych, kilkudziesięciu tysięcy zdjęć, by nauczyć się jak rozpoznawać, kiedy kierowca jest zmęczony. Za oznakę zmęczenia uznałem przymykanie powieki przez 6 sekund, czyli zapadanie w mikrosen. Wtedy włącza się alarm.
Informatyka to twoja pasja?
W zasadzie zajmuję się nią dopiero od roku. Zobaczyłem filmik o językach programowania i zafascynowało mnie to. Wcześniej interesował mnie tenis, lotnictwo... .Teraz swoją przyszłość widzę w takich dziedzinach jak automatyka, robotyka.
Rozpoczęły się wakacje. Jak zamierzasz je pędzić?
Trochę odpocznę po roku szkolnym, ale przede wszystkim chciałbym dalej rozwijać swój projekt. Chciałbym stworzyć grupę, bo tak pracuje się szybciej, wydajniej niż samemu.
--------------------------------------------------------------------------------
Skąd zainteresowanie konkursem? Przecież to dla nauczyciela dodatkowa, nadprogramowa praca?
Robert Celuch, nauczyciel informatyki, opiekun ucznia w projekcie Programu Intel AI for Youth: Zawsze staramy się robić wszystko co tylko możliwe, aby pogłębiać wiedzę uczniów, pomagać rozwijać ich pasje. Od tego jest nasza szkoła Liceum Ogólnokształcące im. Mikołaja Kopernika w Iłży i jego nauczyciele.
A ten konkretnie program?
Od 2019 r., we współpracy z rządami państw na całym świecie, firma Intel wdraża szkolenia ze sztucznej inteligencji (AI) - AI Intel AI for Youth, przygotowujący młodzież na nadejście zmian związanych z tą technologią. To okazja dla młodych ludzi na uzyskanie kompleksowej wiedzy i praktyki z zakresu sztucznej inteligencji, by w przyszłości sprostać wyzwaniom rynku pracy i nowoczesnej gospodarki. W pierwszej fazie programu, w szkoleniu trenerów brali udział nauczyciele. Ukończyłem takie szkolenie. Potem nauczyciele zachęcali uczniów do udziału. Byliśmy jedną z dwudziestu szkół w Polsce, biorących udział w projekcie "Intel AI4Youth". W październiku 2020 r. do kursu, dotyczącego sztucznej inteligencji, w naszej szkole zgłosiło się 18 uczniów z klas pierwszych i drugich. Intensywny kurs, realizowany w warunkach pracy zdalnej, zakończył się w marcu 2021. Współorganizatorami tej edycji programu Intel AI for Youth są Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe oraz Fundacja Orange, partnerami zaangażowanymi w szkolenie: Ogólnopolska Sieć Edukacyjna, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego, Sieć Edukatorów Konsorcjum PIONIER Research & Classroom. Uczestnicy programu mogli również nabytą na szkoleniach wiedzę wykorzystać w praktyce realizując stworzone prototypy w Olimpiadzie Zwolnieni z Teorii.
Jest Pan dumny z Maksymiliana?
Oczywiście. To był wymagający projekt. Z czasem, uczestnicy dostawali wsparcie mentora Intel i z nim mogli omawiać swoje problemy przy budowaniu sztucznej inteligencji. Mentor nie dawał jednak gotowych rozwiązań, ale pokazywał, jak gdzie indziej, w podobnych przypadkach, rozwiązano zagadnienie. Maksymilianowi np. podesłał kilkadziesiąt stron dokumentacji po angielsku. Ostatecznie, w trakcie tej edycji programu powstało 26 prototypów, z których organizatorzy nagrodzili 5 najbardziej wyróżniających się, w tym Maksymiliana.
Sukces Mateusza pokazuje chyba też, że szkoły z małych miejscowości, uczniowie z tych placówek nie powinni mieć żądnych kompleksów wobec swoich kolegów z większych ośrodków?
Właśnie tak! Liczy się pasja, zaangażowanie. Oczywiście także wyposażenie, jeśli chodzi o pracownie komputerowe. Kiedyś, gdy ja kończyłem to samo liceum, to o komputerach mogliśmy sobie tylko poczytać. Teraz nie mamy żadnych powodów do kompleksów.
